Giresun/Sis dağı

2015 yılı Temmuz ayında gerçekleştirdiğimiz Altıparmak dağı gezimizin hemen ardından, bölgede gezmediğimiz başka yaylalara doğru yönelmek istedik. Aslında, kanımca belli başlı ve gerçekten çok güzel olan yaylaları gezdik. Hatta Arsiyan yaylası gibi birçok yaylacının bile gitmediği yaylalara 2 kez gittik. Ancak insan kendisine bu işin bir sonu da gelecek mi diye sormadan edemiyor, çünkü önümüzdeki bir yazıda paylaşacağım gibi sözgelimi Macaheldeki İhtiyarlar korosu gibi gerçekten çok değişik kültürel faaliyetlere biz pek rastlamadık. Hatta bu kadar gezmemize karşın yayla şenliklerine bile denk gelemedik. Böyle olmasa bile günlük yaşamda kültürel dokunun giderek yok olduğunu yayla ve o bölgedeki köydeki insanlarda açıkça görebiliyorsunuz. Örneğin, biz Sidiksa dışında hiçbir yerde geleneksel kıyafetlerin günlük kullanımda olduğunu görmedik. Sürmene’de peştamal bağlayan kadınların ve Rize’nin çok tipik başörtülerinin de hakkını vermek gerek. Geçtiğimiz günlerde Kastamonu Azdavay’a yaptığımız seyahatte bu tesbitimizin ne kadar doğru olduğunu gördüm. Çünkü bölgedeki kadınların üzerlerindeki geleneksel kıyafetler göz kamaştırıcı şekilde rengarenkti ve genci yaşlısı bunları kullanıyordu. İnan olsun, Azdavay’da gördüğümüz kıyafetler sanki Vogue’da basılmış bir sayfa gibiydi. Karadeniz’in doğusunda vardı kıyafetler şüphesiz ama bu güzelim kıyafetler sadece şenliklerde kullanılmak üzere bütün seneyi naftalinli hurçların içinde bekliyordu. Yani diyeceğim, kıyafetiydi, şenliğiydi, doğasıydı, bitki örtüsüydü derken bu yayla işine başlayınca bitirme noktasının tam olarak nerede olduğunu Karadeniz yaylalarını gezdikçe bilemiyorsunuz. Biz henüz bitiremedik.

Arabamızla Ordu’ya doğru giderken daha önceden gitmemiş olduğumuz ve türkülere konu olmuş Sis dağını görmeyi istedik. Hava sıcak ve açıktı. Sis dağı, Giresun ili Görele ilçe sınırlarında bulunuyor. Aslında Trabzon-Giresun illeri sınırında bir yerde. Sis dağı Doğu Karadeniz sıradağlarının bir uzantısı ama sakın yavru Kaçkar zannetmeyin. Biz sahilden yaklaşmak durumunda kaldığımızdan, oraya ulaşmamız sanırım 1.5-2 saat kadar aldı, çünkü yollar birçok yayla yolu gibi virajlı ve deniz seviyesinden ortalama 2100 m tırmanıyorsunuz. Biz Trabzon Vakfıkebir yolunda, Sisdağı, Erikbeli, Kadırga sapağından saparak oraya ulaştık (Şekil 1). 

Şekil 1. Sis dağına çıkarken yolda yerleşim alanları.

     Temmuz ayında bu yaylada şenlikler yapılmasına karşı, bizim gittiğimiz tarihlerde maalesef şenlik yoktu. Sadece o kadar da değil, oldukça tenhaydı. Sis dağının arka bölgelerine doğru baktığımızda, yan yana birçok oba görülebiliyordu. Bunlar benzer mimari özelliklere sahip tek veya iki katlı betonarme ve saç çatılı yayla evlerinden oluşuyordu (Şekil 2). Önce bu bölgeye doğru gittik. Yaylacılar vardı ama çok fazla değildi.

Şekil 2. Sis dağının arkasındaki uzayıp giden obaların evleri.

Sis dağı bir milli park olarak korunmaya alınmış ama statüsü nedir bilemiyorum. Sis dağının yamaç bölgesine yaklaştığımızda sereserpe güneşlenen bir grup koyundan başka sadece birkaç kişi vardı (Şekil 3). Bizim mütevazi grup, ortada şenlik olmamasına karşın geldiğimize mutluydu (Şekil 4). Bu genişçe olan dağın sırtında biraz dolaşıp, oradan ayrıldık. Biz oradayken ortada sis yoktu ama sisin dik olan yamacın alt kısmından yukarı doğru çıktığını sonradan aşağıya doğru indikçe görebiliyorduk (Şekil 5). Ben gezdiğimiz yaylalar arasında bu yaylaya zorlanarak 10 üzerinden 4 verdim. Bir de şenliklerde görmek gerek, belki düşüncem değişebilir.

Şekil 3. Sis dağından karşı yamaca bakış.

Şekil 4. Ekip.

Şekil 5. Sis dağı.  

Rize/Altıparmak Dağları

Altıparmak dağlarına seyahatimiz aslında bir önceki sene (2014) Bora ile seyahat planımızın içindeydi. Artvin Yusufeli bölgesinde gezerken Altıparmak dağlarının eteklerine kadar gitmiştik. Büyüleyici, öylesine büyüleyici bir güzelliği olan bir yer. Özellikle Barçal çayının olduğu bölgede küçük pansiyonların işgal ettiği yer dışında, eteklere doğru çıktıkça insan tarafından bozulmamış birçok yer ilginçtir ki hala bulunuyor. Son derece bakir olan Altıparmak etekleri, sıklıkla tohum veya böcek çalmak için cirit atan yabancı turist görünümündeki hırsızlar dışında pek de yerli turisti göremeyeceğiniz bir bölge. Peki neden gidememiştik biz buralara? Rize’nin dağlık bölgelerinde çok çabuk değişen hava koşullarından dolayı tabi ki. Dolayısıyla blogda bu konuda yazı eksik kalmıştı.

Rize/Çat Köyü ve Elevit Yaylası

    

      Uzun bir süredir sizlerle paylaştığım Karadeniz bölgesine ait yazılarımın sonuna yaklaşmış bulunuyorum. Karadeniz'i 70.000 km kadar gezdim ama buraları pek de bitecekmiş gibi görünmüyor. Yine de önümüzdeki aylardan itibaren bu bölgeye ait çok daha az yazıyla karşılaşacaksınız.

      

   Şimdi kaldığımız yerden devam edelim... Zilkale’den çıktıktan sonra Elevit yaylası, Çat köyü ve ters yönde ise Palovit yaylasını gösteren bir tabelayla karşılaşıyorsunuz. Biz Palovit yaylasına gitmedik. Bana manzara olarak Yukarı Kavrun yaylasından çok da çekici gelmediği için programımıza almamıştık. Yol Zilkaledeki gibi arnavut kaldırımı ama hafiften bozulmakta/değişmekte olduğunu görüyorsunuz (Şekil 127).

Rize/Pokut ve Sal Yaylaları

       Yukarı Kavrun yaylasından ayrılırken yorgunduk. Hem de nasıl. Hele ben? Gece uyumamışım, 9 saat üstüne Kaçkarlara tırmanmışım. Tam pestil gibiyim. Arabayı Bora kullanıyor, çünkü benim bacaklar hafiften titreme halinde. Rotamız Pokut yaylası....

Rize/Yukarı Kavrun Yaylası ve Kaçkarlar

            

     Arhavi’deki Mençuna şelalesinden ayrıldıktan sonra çabucak gece konaklayacağımız Ayder yaylasının üstünde bulunan yukarı Kavrun yaylasına doğru yola koyulduk.

Artvin/Şavşat: Yaylaların şahı Arsiyan Yaylası

Yazının hemen başında belirtmek isterim ki bu konuma kadar nasıl geldiğimizi “Şavşat:Karagöl ve Balık Gölü” başlıklı yazımızda görebilirsiniz. Arsiyan yaylasına gerçekten gitmek isteyenler için -özellikle yolu kaybetmemek açısından- faydalı olacağını düşünüyorum. Bu yazıyı aslında Karagöl ve Balık Gölü yazısıyla birlikte yazmıştım. Ancak, yazı uzun olduğu için okuyucu sıkılmasın diye ikiye bölmek durumunda kaldım. Kaldığımız yerden devam edelim...

Artvin: Şavşat Karagöl ve Balık Gölü

     Yusufeli’nden döndüğümüz akşam Artvin’de hava sıcak ve güzeldi. Saat 21:00-22:00 arasında ulaştığımız için, şehirin gece hayatını görmek istedik. Gayet naif bir duyguyla bir kafede oturalım, birşeyler içelim dedik ama sorduğumuz kişiler kafe olmadığını, sadece bir pastane olduğunu söylediler. Artvin merkez böyle ilginç sürprizlerin olduğu bir yer işte dostum.

Trabzon/Kayabaşı Yaylası, Haçkalı Baba Yaylası, Alazlı Yaylası ve Maçka’nın Tepeleri

Kayabaşı Yaylası, Haçkalı Baba Yaylası, Alazlı Yaylası ve Maçka’nın Tepeleri

2014 Haziran ayının son haftasında hazırlıklarımızı tamamlamış olarak Kaçkarlara doğru yola çıktık. Hazırlandık dediğim sadece gezeceğimiz yerlerde özellikle Rize ve Artvin’deki güzergahlarımız değil,

Rize/Ayder Yaylası

Karadeniz’de doğuya doğru gidildikçe sizi Ordu civarında zaten büyülemiş olan doğa ve yeşillik, Trabzon’dan sonra giderek artıyor. Trabzon’un şehir bölgesini pas geçiyorum, çünkü Trabzon genel görünüm olarak tam masif bir beton bloktur. Sahilden geçerken Karşıyaka mezarlığından geçiyormuşsunuz gibi içiniz kararır. Yeşil alanı %1’e indirilmiş İstanbul ile yarış edemez ama, karmakarışıktır. Şehir planlamacılık hangi esaslara göre yapılmıştır, bilemezsiniz. Bu karışık cadde ve sokaklar örümcek ağı gibi örülmüş ışıklı ışıksız tablelalarla bezenince, tadından yenmez bir şehir manzarası oluşur. Deniz kenarına yakın AVM vardır ama şöyle güzel bir park yoktur. Bir de Karadeniz sahil yolu denen garabet var, unutmayalım. Şehiri ve şehir insanını denizden acımasızca koparan bir yoldur bu. Yahu yolu arkadan dağların içinden geçir ne var? Olmaaz... Deniz kenarında yaşıyorsun ama sahile ulaşmak bir işkence. Zaten en geniş yerinde 60-100 m arasında olan kıta sahanlığını yok ettiği için balık da üreyemez buralarda. Batumdan gelen turist balıklar avlanır. Tabi o da trollerle nasıl avlanıyor duymuşsunuzdur eminim. Buralarda pek balık kalmadı, büyüyemeden avlanıyor ve balık buradan hep kaçıyor. Neredeyse hiç üremiyor. Bu benim gördüğüm içler acınası bir konu ve duyarsızlık hat safhada. Ama bu açgözlülükle mücadele edilmez.

O bakımdan dönelim konumuza...Böyle olduğu için Trabzon içi değil de mesela Sürmene’den sonra yeşillik, güzellik başlıyor diyebiliriz (Görüyorsun değil mi aslında hep güzelden bahsetmek istiyorum). Rize’ye geldiğiniz zaman yeşil katsayısının burada çok daha fazla olduğunu açıkça görüyorsunuz. Tabi ki bu durum şüphesiz bölgenin almış olduğu yağış oranıyla ilgili (Resim 1). Tepelerde gördüğünüz bitki örtüsü de belirgin bir şekilde değişiyor. Ağaçları bir yana, Ordu’da başınızı nereye çevirirseniz mutlaka fındık ocakları görürsünüz. Bu neredeyse Ordu’nun en iç kesimlerinde bile böyledir. Rize’de ise fındığın yerini çay almış sanki (Resim 2). Çay uzaktan bakıldığında yemyeşil bir halı gibi görünüyor ve bu görüntüsünden dolayı tepelerde çok daha yoğun ve kesintisiz bir yeşillik yaz, kış hakim. Bir de olayın tarım yönü var tabi ki. Örneğin, siz Ordu’da çay yetiştirmeyi başarsanız bile kimseye satamazsınız, çünkü almazlarmış. Şehirler kendi aralarında bazı tarım ürünlerini paylaşmışlar. Kimse kimsenin ekmeğine karışmayacak yani...

Ayder yaylasına gidebilmek, normal bir yaylaya gitmekten çok farklı. Trabzon-Ayder yaylası arasındaki mesafe 165 km kadar ve 2.5 saat alıyor. Trabzon’dan çıkıp Artvin istikametine doğru hareketle ilerleyip Çayeli ilçesinde sahil yoluna ayrılıyorsunuz. Sonra da Çamlıhemşin

Resim 1. Rize Zilkale’den çevredeki yamaçlara doğru bir bakış. Buralarda her yer yeşil. Yeterki sen dokunma...

Ordu/ Çambaşı'ndan Keyfalan'a yol boyunca

 Çambaşı'ndan Keyfalan’a Yol Boyunca

            2014 yılı Nisan ayında Trabzon Sidiksa köyüne gittikten sonra Ordu’da kalan zamanımı daha önceden gitmemiş olduğum bir yere giderek değerlendirmek istedim. Sevgili Bora Aşar da hemen arkadaşlarını arayıp Keyfalan yaylasına gidelim dedi...

Ordu/Çiseligöl Şelalesi

        Perşembe yaylasının içlerinde bulunan bu şelaleye ulaşım için çok düzgün bir yol olduğu söylenemez. Bu şelaleye bu yazıyı yazana kadar iki kez gittim ve burada en son gidişimdeki (Nisan 2014) fotoğrafları paylaşacağım.

Perşembe yaylasına sevgili Bora ile geceden gittik ve yaylaya çok yakın bir tesiste kaldık. Tesise vardığımızda akşam 8:30 civarındaydı. Bu seyahatimizde dikkatimizi çeken ilginç nokta Aybastı’ya girerken Bebek sahilindeki gibi yürüyen hatta eşorfmanları çekip spor yapan insanlardı Hem şaşırdık hem sevindik. Ayrıca, kasabada kızlı-erkekli çekirdek çıtlatan, sokakta muhabbet eden gençleri görmek de güzeldi. Zira en son belediye seçimlerinde Ordu kaybedilen iller arasında yer alıyor.

            Kalacağımız tesiste kısa bir çay molası verip konaklayacağımız dağ evimizi gördükten sonra hemen Perşembe yaylasındaki Gaga tepesine gittik. Şanslıydım. Hava açık ve yıldızlar parlıyordu. Yarım ay vardı ama o kadar da olsundu. Soğuk bir yana, öylesine şiddetli bir rüzgar vardı ki yıldızların fotoğrafını çekebilmek için tripodun ayaklarına önce kramponlarını bağladım, ayak boyunu en kısaya getirip toprağa dibine kadar sapladım ve sırtımı rüzgara vererek, fotoğraf makinama ve tripoda siper olmaya çalıştım. İhtişam anlatılmaz yaşanır diyorlar ya, oradaki manzaranın ihtişamını, hele o soğuk ve rüzgarla karışık haliyle anlatamam. Nefisti. Bir saatten biraz fazla o bölgede kaldıktan sonra tesise döndük (Resim 61,62).

Resim 61 ve 62. Perşembe yaylasında yıldız hareketleri.

Ordu/Çambaşı Yaylası

         Ordu ilinde herhalde en çok adı geçen yayladır, Çambaşı. Gidebilmek için, Ulubey yolundan içlere doğru ilerlerken anayoldan ayrılıp, ortalama 1.5 saat kadar gitmeniz gerekiyor. Çambaşına giderken kıvrılarak ilerleyen ve yavaş yavaş deniz seviyesinden tırmanan bu yol üzerinde birçok göz alıcı manzara ile karşılaşıyorsunuz (Resim 18 ve 19). Dilerseniz konaklayabileceğiniz Gıligıli çeşmesi ve orada bir dağ evi tarzında otel var. Yaz-kış alımlı bir otel, güleryüzlü bir işletmesi var ve etrafında piknik yapabilme imkanı da bulunuyor. Bu satırları yazana kadar Çambaşı yaylasına üç kez gittim: kış, bahar ve sonbaharda... Bence en iyisi sonbahardaki gidişimdi, çünkü yol boyunca birçok ağaç üzerinde sonbahar renkleri vardı ve manzara nefisti. Ama yine de ben burada 2013 yılı Ekim ayındaki gezime ait resimleri koymak istiyorum. Çünkü, buralarda meşhur olan sis ve onun vadilerde yürürken oluşturduğu güzelliği bir miktar da olsa göstermek arzusundayım.

 

Resim 18 ve 19. Çambaşı yaylası yolu üzerindeki bir baraj gölü ve sonbahar renklerine bürünmüş yamaçlar.

Ordu/Perşembe Yaylası

Perşembe Yaylası

            Bazı yaylaların kimyası farklı dostum. Kim ne derse desin böyle... Hani yağmurda yürürken ensenden sırtına doğru süzülen su bir anda seni uyandırır ya bazı yaylaları gördüğünde bir anda gözün fal taşı gibi açılır. O bakımdandır ki bu kısa yazıyı okurken aceleye getirme. Keyifli bir filmi izlerken ne yapıyorsan onu yap derim.